De voordelen en nadelen van werken in ploegen

Welke type ploegensystemen zijn er? 

Er bestaan in principe tot 6-ploegensystemen. Al is vooral het 2-ploegenstelsel populair, dat soms aangevuld wordt met een nachtploeg (3-ploegensysteem). Als je werkt in een 2 of 3-ploegendienst dan werk je volgens het stramien van een vroege ploeg, late ploeg en nachtploeg. Beide systemen zijn perfect voor bedrijven die een volledige week 24/24 willen doorwerken.

Wat zijn de nadelen van werken in ploegen?

1. Slaaptekort

Het grootste probleem waarmee ploegenarbeiders kampen is slaaptekort. Bij thuiskomen na een nachtdienst zal je (hopelijk) snel kunnen inslapen, maar kan het zijn dat je na enkele uren al wakker wordt, omdat je biologische klok je wekt. Ook bij zeer vroege diensten wordt de slaapduur vaak ingekort. Het is niet eenvoudig om de avond voor aanvang van een vroege dienst vroeger naar bed te gaan. 

TIPS

• Voorzie dubbele (of akoestische) beglazing om geluid buiten te houden.
• Zorg voor voldoende verduistering in je slaapkamer en gebruik oordopjes en oogmasker indien je deze kan verdragen. 
• Zet je telefoon af.
• Plan bij een (zeer) vroege shift s ‘avonds geen activiteiten meer in en probeer toch vroeg te gaan slapen. 

2. Gezinsleven en vrije tijd

Je zou kunnen denken dat mensen met wisselende werkuren meer tijd kunnen besteden aan partner, familie en vrijetijdsactiviteiten, maar dit is niet altijd zo. Sporten en het uitoefenen van hobby’s kunnen vaak hun regelmaat missen omwille van ploegenarbeid.

TIPS

• Bespreek de gevolgen van ploegenarbeid met je partner. En herverdeel de taken. 
• 30 minuten bewegen per dag volstaat. Dit hoeven zelfs geen extreme inspanningen zijn. Neem bijvoorbeeld de trap in plaats van de lift waar dit kan. Of sport met een van je collega’s.
  

Wat zijn de voordelen van werken in ploegen?

1. Financiële compensatie

Als je in ploegen werkt krijg je een ploegentoeslag of –premie. Het spreekt voor zich dat de momenten waarop de meeste mensen liefst thuis zijn best betalen: weekenden, feestdagen en nachtdiensten op kop. 

2. Vrije tijd op andere momenten

Als je regelmatig weekend- en nachtdiensten werkt, betekent dat dat je ook dagen in de week vrij bent, en ook dat heeft zo z’n voordelen:

• Je hoeft geen vrij te nemen voor een afsprak met de dokter, tandarts, bank, post of kapper.
• Je kan rustiger winkelen en het is vrijwel nooit file aan de kassa.
• In het zwembad en de sportclub is het meestal minder druk. 
• Je kan rustig doorwerken aan huishoudelijke taken of klussen. 
• Je kan de kinderen regelmatig naar school brengen en ophalen. 
• Je hebt even tijd voor jezelf. 

3. Vlotter woon-werkverkeer

Na een nachtdienst of voor een ochtenddienst in de week staan sommige shiftwerkers helaas ook al in de file maar doorgaans raak je vlotter op je werk dan je collega's in dagdienst, en zo bespaar je mogelijk heel wat vrije tijd.

4. Teamgeest

Niet dat er in dagdienst geen goede teams bestaan of dat er een gebrek is aan teamspirit, maar iedereen die ooit in ploegendienst werkte zal het beamen; ploegenwerk schept een band. Dag en nacht samenwerken met dezelfde mensen is toch iets heel anders dan een nine-to-five job.